Met behulp van speciale compost wormen kunnen we keukenafval omzetten in zeer goede compost, de zogenaamde vermicompost. Vermicompost (het zwarte goud) heeft een aantal specifieke eigenschappen die zeer gunstig zijn voor planten (o.m. de wortelontwikkeling en weerstand tegen ziekten en plagen). Composteren met een wormenbak vereist enige kennis, maar is makkelijk te leren. Als je er eenmaal wat ervaring mee hebt, dan kost verder erg weinig tijd en je vangt twee vliegen in één klap: je vermindert je hoeveelheid afval en je produceert uitstekende compost.
Wormenpoep, het zwarte goud NTR De Kennis van Nu 26 min.
Het composteren kan zowel buiten als binnenshuis geschieden, want in principe is het een geurloos proces en ook zullen de wormen niet snel ‘op ontdekkingsreis gaan’. Voor binnen is het raadzaam een speciale ‘wormenbak’ aan te schaffen. Deze zijn meestal voorzien van verschillende compartimenten, een aftapkraantje en een deksel.
Voor toepassing buitenshuis kan ook een wormenbak gebruikt worden. Nadeel is dat zo’n wormenbak buiten in de zomer erg warm en in de winter te koud kan worden. Daarom kun je buitenshuis ook een wormen-emmer gebruiken. Omdat de compostwormen dan meer in de grond verblijven, hebben ze veel minder last van temperatuursverschillen. Ook is een wormen-emmer veel makkelijker in gebruik en onderhoud.
Een wormen-emmer of een wormenbak is een levend systeem en het juiste onderhoud vereist enige ervaring. Belangrijk punt voor goed functioneren van de wormen is een juiste vochtigheid: te vochtig en de boel kan gaan schimmelen (en stinken), te droog en de wormen voelen zich niet meer thuis en gaan ‘op de vlucht’. Indien te nat dan kun je droog materiaal toevoegen (karton snippers, droge bladeren) en je kunt luchten door de deksel open te laten. Indien te droog kun je vochtig materiaal toevoegen of water nevelen met een plantenspuit. Daarnaast is natuurlijk de ‘voeding’ erg belangrijk: je kan niet klakkeloos al het keukenafval in de wormenbak kieperen. Als leidraad volgt hieronder een lijstje met drie rubrieken:
1. Graag en veel: Koffieprut (met papieren koffiefilter), theezakjes, bananenschillen, fruit en groenteresten (liefst biologisch), zachte plantenresten (bloemen en jonge blaadjes).
2. Met mate: eierschalen (alleen van hardgekookte eieren), rijst, pasta, hardere plantenresten, biologische mest van planteneters.
3. Niet: vlees, vis, gebak, brood, olien en sausen, zuivelprodukten, deegwaren, citrusvruchten, uien en ui-achtigen, pepers, honden of kattenmest, mest van planteneters (koeien, paarden)die behandeld zijn met antiwormmiddelen.
Belangrijk is dat alle voeding goed fijngesneden is zodat het beter en sneller verteert. Zorg ook voor voldoende variatie en meng alles goed door elkaar. In de zomer kunnen (fruit)vliegjes een probleem vormen. Dit is op te lossen door de voedselresten af te dekken met een vochtige krant of een stuk op maat geknipt tapijt. Compostwormen zijn erg gevoelig voor licht en ze houden van rust. Verstoor ze daarom zo min mogelijk met licht of omwoelen.
De wormen eten ongeveer hun eigen lichaamsgewicht in 2 dagen. Eén kilo wormen verobert dus 3,5 kilo keukenafval in een week! De populatie in een wormenbak ‘groeit’ geleidelijk tot ze in evenwicht is met de aangeboden hoeveelheid keukenafval. Dus ook als er wormen geoogst worden zal een populatie weer gaan groeien om dit evenwicht te herstellen. Je kunt dus zonder probleem de bestaande populatie opsplitsen om elders een nieuwe wormenbak ‘op te starten’.
Compostwormen
Niet elke worm is geschikt voor toepassing in de wormbak of emmer. De gewone regenworm (zie afbeelding onderaan) is zeer welkom in de bodem vanwege talloze nuttige effecten, maar niet echt geschikt voor wormcompost. Wel zeer geschikt zijn de specifieke compostwormen. De meest gangbare zijn de wormen Eisinia Fetida (ook wel Tijgerworm of Red Wriggler) en de Eisinia Hortensis (ook wel Denderobena, Visworm, Mestworm of European Nightcrawler). Deze wormen zijn via internet verkrijgbaar maar je kan ze ook zelf gaan zoeken (in mesthopen of vochtige bosgrond). Voor het opstarten van een wormbak volstaat ongeveer 500 gr. Je kan ook compostwormen vragen aan iemand die al een wormen emmer, bak of hotel in gebruik heeft. Een ‘wormenkolonie’ is heel makkelijk te splitsen en te vermenigvuldigen.
Vraag
Hallo ik hoop dat ik zo vrij mag zijn om een vraag te stellen. Ik heb een wormenbak die heel goed gaat. Ineens heb ik op de deksel en op de randen allemaal kleine doorzichtige “wormpjes” zijn dit baby wormen of heb ik een invasie van een of ander insect. Het zijn er erg veel namelijk. Ik hoop dat jullie een antwoord voor me hebben. Alvast bedankt, Pauline
Antwoord
Waarschijnlijk heb je last heb van ‘potworms’. Dit zijn ook wormen, maar een ander soort. Ze doen de compost wormen geen kwaad maar eten wel flink mee! Oorzaak is waarschijnlijk te vochtig en te ‘zuur’ materiaal in de wormenbak. Oplossing kan zijn om het wat droger te maken, bv. door toevoegen krantensnippers. Hieronder een link met meer info en een duidelijk (engelstalig) filmpje :